موسسه تحقيقات و توسعه شترمرغ سانان آريا

نشریه شماره 6
شهریور 1393
موسسه تحقیقات و توسعه شترمرغ سانان
آنچه در این شماره می خوانید:
سرمقاله .............................................................................................................. 1
اخبار صنعت .................................................................................................. 2
پرورش جوجه شترمرغ در سنین اولیه ( تولد تا 3 ماهگی ) بخش اول ............................................. 3
اثر سطوح مختلف انرژي و پروتئین جیره در روي ترکیب تخم شترمرغ ............................................ 6
کیفیت آب مصرفی بخش اول ................................................................................... 13
نشریه الکترونیکی داخلی
موسسه تحقیقات و توسعه شترمرغ سانان
با همکاري
پایگاه اطلاع رسانی صنعت شترمرغ
تحریریه علمی
مهندس سید مسعود موسوي
مهندس مجتبی ایاز
جهت هر گونه انتقاد و پیشنهاد با دفتر نشریه
تماس حاصل فرمایید.
تلفن: 66575148
نمابر: 66575148
پست الکترونیکی:
Newsletter.ostrich@gmail.com
www.ostrichrdi.com
این مجموعه به همکاري و مساعدت پرورش دهندگان و متخصصین امر نیاز داشته و
صمیمانه دست یاري آنها را جهت ارتقاء این صنعت می فشارد. بدیهی است این نشریه عاري
از اشکال نمی باشد، لذا همواره نیازمند راهنمایی هاي گرانقدر شما هستیم.
شماره 6، شهریور 1393
نشریه شماره 6، شهریور 1393
١
سرمقاله
از ابتداي صنعت شترمرغ که با وارادات پرندگان مولد رقم خورد، از یازده کشور مختلف که هر یک داراي اقلیم خاص خود
هستند واردات پرنده به ایران صورت گرفته است. به عنوان مثال از کشورهاي اروپایی (همچون هلند و بلژیک)، آفریقایی (همچون
آفریقاي جنوبی و زیمباوه)، آمریکاي شمالی(کانادا) و حتی کشورهاي آسیایی (ترکیه و عربستان سعودي) پرنده وارد بازار ایران
شده است و با فراز و نشیب هایی که طی 15 سال گذشته صنعت شترمرغ پشت سر گذاشته سبب شد تا بخشی از این پرندگان یا
روانه کشتارگاه ها شوند و یا در سرتاسر نقاط ایران و در مزارع مختلف پخش شوند. این عامل منجر به آمیخته گري ژنتیکی شدیدي
شده است که خواه ناخواه کیفیت جوجه را نیز تحت شعاع قرار داده است.
در ایران شرایط اقلیمی گوناگون سبب شده تا در تمام طول سال جوجه تولید شود و روانه بازار گردد ولی عدم شناسایی
دقیق نژادها با توجه به اقلیم منطقه، عدم مدیریت صحیح در بدو ورود این پرنده به ایران، طراحی نامناسب تاسیسات بدون در نظر
گرفتن شرایط اقلیمی همگی موجبات بروز مشکلاتی گشته اند که در تولید یک جوجه با کیفیت مناسب تاثیر گذارند.
تعداد جوجه تولید شده به نسبت یک مولد شاید پارامتري باشد که بتوان براي انتخاب مولدین مناسب مدنظر قرار داد ولی
عوامل اصلی در تشخیص یک مولد خوب ماندگاري جوجه است که باید مدنظر قرار گیرد. مهمترین نکته تعداد پرنده پروار شده
به نسبت یک مولد است که کیفیت مولد و متعاقب آن کیفیت جوجه را تعیین می کند.
علاوه بر موضوع ذکر شده در بالا، کیفیت یک جوجه به دو عامل اساسی یعنی کیفیت تخم و محیط جوجه کشی نیز بستگی
دارد که در رشد و سلامت جوجه اهمیت به سزایی دارند. تولید یک تخم با کیفیت، خود تحت تاثیر پارامترهاي مختلفی از قبیل:
سلامت مولد، نحوه پرورش و تغذیه مولد، شرایط اقلیمی، رسیدگی هاي بهداشتی و درمانی مولدین و تاسیسات و ... است.
از تخم هایی که بهترین کیفیت را دارند و تحت شرایط مناسب جوجه کشی شده اند بهترین پرندگان به دست می آید. از
مشخصات جوجه هایی که درجه کیفی بالاتري دارند این است که هوشیارتر هستند و پرهاي درخشانی دارند و به سرعت روي
پاهایشان می نشینند، پوست این گونه جوجه ها شل و آزاد نیست و هیچ علامتی از ادم را نشان نمی دهند.
انتخاب جوجه اي با درجه کیفی مناسب جهت پرورابندي و پرورش اهمیت به سزایی در سود آوري یک مزرعه دارد.
جوجه هایی که درجه کیفی پائینی دارند براي پرواربندي مناسب نیستند. هر چند در حال حاضر جوجه هایی که درجه کیفی پائینی
هم دارند با دیگرجوجه ها نگهداري می شوند که البته با توجه بیشتر می توان آن ها را به پایان دوره پروار رسانید و حتی ممکن
است از پرندگان خوب گله شوند.
در این شماره از نشریه سعی شده است تا طرق مختلف پرورش جوجه در سرتاسر دنیا به صورت اجمالی عنوان گردد.
نشریه شماره 6، شهریور 1393
٢
اخبار صنعت
ساخت 10 واحد جدید پرورش شترمرغ در فارس
مدیرامور طیور، زنبورعسل و کرم ابریشم جھاد کشاورزی فارس گفت:ساخت ١٠ واحد جدید پرورش شترمرغ در فارس آغاز شد.
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران شیراز؛ جعفر ستوده
ضمن بیان این مطلب افزود:این واحد ها پروانه بهره برداري و
ظرفیت تولید 10 هزار و 280 قطعه شترمرغ را دارا هستند و در
شهرستان هاي لامرد، جهرم، آباده، مرودشت و سروستان قرار
دارند.
وي ادامه داد:از زمان شروع پرورش شتر مرغ در فارس از
سال 89 گوشت تولیدي حاصل از آن هر ساله افزایش یافته
است.
ستوده بیان کرد: در سال 92 معادل 50 تن گوشت شترمرغ
در فارس تولید شده و در سه ماه اول امسال مقدار آن 15 تن بوده که پیش بینی می شود تا پایان سال به 60 تن یا بیشتر برسد.
وي افزود: هر شترمرغ در ازاي چهار کیلو غذایی که مصرف می کند، یک کیلو بازدهی گوشت دارد و همچنین نسبت به
شرایط محیطی مختلف سازگار است و از علوفه هایی که دیگر دام ها نمی خورند، استفاده می کند و از این لحاظ تولید شترمرغ
نسبت به بقیه دام ها بازدهی بالاتري دارد.
نشریه شماره 6، شهریور 1393
٣
پرورش جوجه شترمرغ در سنین اولیه ( تولد تا 3 ماهگی )
(بخش اول)
عملیات بعد از هچ
زمانی که جوجه ها از تخم خارج شدند خسته بوده و به یک استراحت کامل نیازمندند. به جوجه ها بایستی اجازه داد که فقط
براي یک مدت کافی در هچر باقیمانده و خشک شوند بدون این که دهیدراته شوند. متوسط زمان نگهداري در هچر 8 تا 12 ساعت
است. توجه داشته باشید افزایش رطوبت نسبی در هچر از دهیدراته شدن جوجه ها در حرارت بالاي هچر جلوگیري نمی نماید. تنها
کاهش دما می تواند از دهیدراته شدن جوجه ها جلوگیري کند.
جوجه ها را پس از خروج از هچر در زیر لامپ حرارتی (مادر مصنوعی) قرار دهید. حرارت زیر چراغ در سطح پشت
جوجه ها در حدود 32 درجه سانتیگراد تنظیم شود. دماي اتاق در حدود 25 درجه سانتیگراد کافی است. جوجه ها به مدت حداکثر
یک روز استراحت و سپس به سالن پرورش جوجه منتقل می شوند. در این مدت جوجه ها نیاز به تغذیه ندارند. پس از انتقال
جوجه ها به سالن پرورش و اتمام هچ، دستگاه هچر و اتاق و محل نگهداري جوجه ها کاملا شسته و ضدعفونی میگردند.
جوجه ها ي با کیفیت از تخم هایی با کاهش وزن مطلوب میانگین 15 درصد تولید می شوند. بدیهی است همه تخم ها با توجه
به وزن تخم و عوامل مختلف ممکن است این کاهش وزن را نداشته و دامنه آن بین 10 تا 20 درصد متغیر باشد. کاهش وزن
بیشتر از 20 درصد جوجه هاي دهیدراته را بدنبال دارد که این جوجه ها ضعیف و از رشد مناسی برخوردار نخواهند بود. کاهش
وزن کمتر از 10 تا 12 درصد نیز در صورت هچ شدن، جوجه هاي آبدار را تولید می نماید که این جوجه ها معمولا بزرگ تر و در
نشستن و ایستادن ناتوان خواهند بود و اغلب پاهاي گسترده (باز) دارند و کم تحرك و تنبل می باشند. معمولا چند روز طول
می کشد تا این جوجه ها آب اضافی بدن خود را از دست بدهند و به وزن طبیعی باز گردند.
جوجه هاي سالم و با کیفیت هوشیار بوده و نسبت به محیط اطراف عکس العمل دارند. پرها درخشان و چشمها گرد و براق
است. بدرستی بر روي پاها نشسته، بدون اینکه تعادل خود را از دست بدهد و پاها بهنگام نشستن در زیر بدن قرار می گیرد. بهنگام
راه رفتن تعادل دارند و کنجکاو بوده و به هر چیزي نوك میزند. ناف کاملا خشک و فاقد بیرون زدگی است. وقتی جوجه را
برمی دارید باید وزن داشته و سبک و پوك نباشد. جوجه با کیفیت بسرعت شروع به خوردن دان و آب نموده و مدفوع آنان شبیه
خمیردندان و به رنگ سبز یشمی است.
همان طور که در نشریه قبل توضیح داده شد حتی الامکان سعی نمائید جوجه را در سنین اولیه و در جوجه کشی خریداري و
به محل مزرعه خود حمل نمائید. مزایاي این کار توضیح داده شد و مجدداً تاکید می شود برخلاف نظر عموم ، پرورش جوجه با
رعایت مسائلی که توضیح داده خواهد شد آسانتر از سایر سنین خواهد بود، بشرطی که جوجه شما سالم بوده، بدرستی جوجه
کشی شده باشد، از مزرعه اي مطمئن خریداري شده، و بخصوص مولدین از تغذیه مناسب برخوردار بوده باشند.
نشریه شماره 6، شهریور 1393
٤
جوجه با پاهاي باز(گسترده)
چنین جوجه هایی بعد از هچ شدن قادر به نشستن و ایستان بر روي پا نیستند و پاها در دوطرف بدن باز بوده و تلاش جوجه
براي بلند شدن با ناکامی همراه است. معمولا جوجه هاي آبدار چنین وضعیتی دارند و دلایل دیگر می تواند لیز بودن سینی هاي
هچري و یا عجله در کمک به هچ شدن جوجه ها توسط مسئول جوجه کشی باشد.
نمونه اي از سالن جوجه ، سایبان و گردشگاه در اروپا جوجه با پاهاي گسترده
به منظور پیشگیري می توانید در کف سینی هاي هچري از حصیر پلاستیکی، چمن مصنوعی و کاغذ کارتن مخصوص
جوجه کشی و ..... می توانید استفاده نمائید. استفاده از کش پهن (کش هاي نازك پاي جوجه را اذیت می کند وگاهی بداخل پوست
نفوذ می کند.) براي مهار پاها و قرار دادن پاها در وضعیت طبیعی می توان استفاده نمود. پس از چند روز پاها به حالت طبیعی باز
گشته و می توانید کش را بردارید. توجه داشته باشید که انجام این کار در سنین اولیه باید به سرعت پس از مشاهده جوجه هاي مبتلا
انجام شود. گذشت زمان امکان بهبودي را کاهش می دهد زیرا استخوان ها و مفاصل جوجه نرم بوده و سریعا به وضعیت غیر طبیعی
تغییر شکل خواهند داد.
در صورتی که جوجه پس از مهار پاها توسط کش نتواند تعادل خود را حفظ نماید و به اطراف متمایل و واژگون می شود و
یا بیش از حد براي بلند شدن تلاش نموده و ناکام می گردد، بهتر است جوجه را در یک جعبه کوچک مهار نموده بطوري که نتواند
تقلا کند و به اطراف متمایل گردد.
پیچش ناخن(انگشت)
به هنگام هچ بعضی از جوجه ها داراي انگاشتان پیچیده در یک یا هر دو پا هستند. در این حالت جوجه بر روي قسمت جانبی
انگشت خود راه می رود که می تواند این وضعیت تا سن بلوغ پرنده ادامه داشته باشد و مشکلاتی را در راه رفتن و تعادل پرنده
نشریه شماره 6، شهریور 1393
٥
ایجاد نماید. گاهی اوقات پس از گذشت چند هفته، پیچیدگی انگشت خود بخود درمان می گردد. توصیه می گردد در هفته اول
اقدامی براي درمان انجام ندهید زیرا ممکن است پس از دست دادن آب انگشتان و تقویت تاندونهاي پا در این مدت، انگشت به
حالت طبیعی باز گردد ولی چنانچه پس از این مدت همچنان مشکل وجود داشته باشد بهتر است نسبت به درمان اقدام نمود. براي
درمان از نوار چسب طبی که براي بانداژ بکار می رود استفاده می شود. بدین طریق که نوار چسپ را به عرض حدود 1 تا 2 سانتی
متر بریده و در جهت خلاف پیچش انگشت اقدام به پیچش نوارچسپ می نمایند و سپس انگشت را در راستاي طبیعی قرار داده و
انتهاي چسپ را به ساق پاي جوجه پیچانده تا استقرار انگشت حفظ گردد. توجه داشته باشید که بیش از اندازه انگشت کشیده
نشود زیرا ممکن است انگشت به جهت مخالف برگردد. پس از گذشت 24 ساعت موضع را کنترل نمائید و در صورت بهبود
سریعا نوار چسپ را باز کنید. در غیر این صورت به مدت 24 ساعت دیگر درمان را ادامه دهید. علت این مشکل می تواند عدم
کاهش وزن مناسب جوجه و آبدار بودن پاي جوجه، مشکلات تغذیه اي، کمبود ویتامین ربیوفلاوین و یا عدم تنظیم مناسب
حرارت دستگاه جوجه کشی باشد.
نشریه شماره 6، شهریور 1393
٦
اثر سطوح مختلف انرژي و پروتئین جیره در روي ترکیب تخم شترمرغ
خلاصه
تغذیه پرندگان ماده مولد بر روي کیفیت تخم هاي تولیدي تاثیر زیادي دارد و بر رشد و تکامل جنین، جوجه درآوري مناسب
و تولید جوجه هایی با کیفیت بالا تاثیر به سزایی دارد. در این آزمایش سطوح مختلف انرژي و پروتئین جیره همراه با متعادل
کردن اسیدآمینه به نسبت سطوح مختلف مواد مغذي در جیره هاي شترمرغ و اثرات آن بر روي ترکیب تخم بررسی شد. 90 جفت
شترمرغ مولد به طور تصادفی در 9 گروه که هر گروه از 10 جفت شترمرغ تشکیل شده بود در قالب طرح فاکتوریل با 3 سطح
2031 و 2270 مگاژول به ازاي هر کیلوگرم ، انرژي و 3 سطح پروتئین تقسیم شدند. گروه ها با جیره هایی که داراي سطوح 1792
120 و 135 گرم به ازاي هر کیلوگرم از ماده خوراکی بود.تخم هاي ، بود، تغذیه شدند، 3 سطح پروتئینی نیز به ترتیب شامل 105
هر گروه جمع آوي شد و آلبومین و زرده آن ها جداشد و براي تعیین پروتئین و لیپید و ترکیب اسید هاي آمینه و مواد معدنی
آنالیز شدند.
تفاوت معنی داري میان سطوح مختلف انرژي و پروتئین مشاهده نشد. با وجود برخی تفاوت ها در ترکیب تخم و غلظت
اسید آمینه، سطوح مختلف انرژي و پروتئین جیره یا تاثیري بر ترکیب تخم هاي شترمرغ نداشت و یا این تاثیرات بسیار جزئی بود.
مقدمه
برخی عوامل فیزیکی مانند درجه حرارت، فشار بخار آب و چرخاندن تخم بر رشد و شکل گیري جنین در داخل تخم و
محتویات تخم تاثیر فراوانی دارند (وایت هد 1989 ). زرده و آلبومین در تامین موادمغذي، آب و مواد معدنی براي رشد طبیعی
جنین بسیار مهم هستند. زرده تخم شامل ترکیبی از مواد مغذي مهم است که ترکیبات چربی ها در آن 75 درصد از انرژي مورد
.( نیاز براي تکامل جنین را فراهم می کند ( نوبل وهمکاران 1996 )،به همین نسبت نیز منبعی مهم از پروتئین است (دیمینگ 2002
و تیامین نیز در آن موجود است که اجزاء ضروري براي تکامل وعملکرد بافت A همچنین زرده اغلب مواد معدنی و ویتامین
هستند. آلبومین نیز منبع مهمی براي آب، یون هاي ضروري و پروتئین است که 99 درصد از ماده خشک آلبومین را تشکیل میدهند،
ترکیبات آلبومین داراي خواص ضد میکروبینیز می باشند (دیمینگ 2002 و 1997 ). ترکیبات این دو بخش در تخم هاي پرندگان
مختلف متفاوت است که بستگی به طول مدت جوجه کشی و زمان هچ در گونه هاي مختلف دارد.علاوه براین این ترکیبات در
گونه هاي مختلف تحت تاثیر عوامل متعددي از قبیل محیط فیزیکی، سن، ژنتیک و تغذیه پرنده ماده هستند (بدلی 1997 ). تغذیه
مولد به تنهایی میتواند تاثیر بسزایی در این خصوصیات داشته باشد که در تکامل جنین و هچ مناسب و تولید یک جوجه با کیفیت
مناسب تاثیر به سزایی دارد. پروتئین خوراك به نسبت انرژي خوراك شاید براي تولید تخم عامل محدود کننده باشد (ناگر و
همکاران 1997 )، اما نقش سطوح مختلف پروتئین و انرژي جیره در ترکیب و کیفیت تخم نامشخص است.
نشریه شماره 6، شهریور 1393
٧
بیش از یک قرن است که پرورش شترمرغ به شکل صنعتی در آفریقاي جنوبی رایج است. در آفریقا بین ماه هاي ژوئن تا
ژانویه تخم گذاري شروع می شود و ماده ها بین 2 الی 5 روز یک تخم می گذارند که پس از جمع آوري تخم ها به جوجه کشی
1 درصد وزن بدن ماده بالغ است. این عدد شبیه / فرستاده می شوند. متوسط وزن تخم شترمرغ 1455 گرم است که به طور تقریبی 2
3 درصد) و بلدرچین ( 8 درصد) / بوقلمون است که تخم آن 1 درصد وزن بدن بوقلمون است ولی در مقایسه با مرغ لگهورن ( 5
بسیار پایین تر است (سالز و همکاران 1996 ). شترمرغ هایی که به شکل صنعتی پرورش داده می شوند در طول فصل تولیدمثل بیش
از 50 تخم می گذارند که در این میان تغذیه نقش بسیار مهمی در تولید تخم دارد. تفاوت در تامین موادمغذي از طریق جیره در
طی تخم گذاري باعث افزایش تلفات جنینی و کاهش جوجه درآوري و کیفیت جوجه می شود. اگرچه در طیور مختلف مطالعات
متعددي صورت گرفته (نابر 1979 ، اسپرت ولسون 1987 ، بارتو و فراریا 1999 ، هارشوج و کثرار 1998 ) اما تحقیقات اندکی در
خصوص تاثیرتغذیه بر کیفیت تخم و قابلیت هچ تخم هاي شترمرغ موجود است (آنجل 1993 ). در این آزمایش اثرات سطوح
مختلف انرژي و پروتئین همراه با سطوح متعادل اسدآمینه بر روي تولید تخم و ترکیب تخم هاي شترمرغ بررسی می شود.
مواد وروش
در این آزمایش از شترمرغ هاي گردن سیاه آفریقاي جنوبی استفاده شد. نود جفت مولد که شامل ترکیب یک شترمرغ نر و
یک شترمرغ ماده بود استفاده شد که به طور تصادفی در داخل 9 گروه 10 جفتی در قالب یک طرح فاکتوریل تقسیم شدند. 3
، 120 و 135 گرم پروتئین خام به ازاي هرکیلوگرم ماده خشک و 3 سطح انرژي به ترتیب 1792 ، سطح پروتئین به ترتیب 105
2031 و 2270 کیلوکالري به ازاي هر کیلوگرم ماده خشک استفاده شد.
این مطالعه در مزرعه آزمایشی نزدیک اودشورن آفریقاي جنوبی صورت گرفت. هر جفت به طور مجزا در قفس هایی با
مساحت 50 مترمربع در تمام طول فصل جفت گیري نگهداري و با جیره هاي آزمایشی تغذیه شدند. خوراك ابتدا به صورت آردي
2 کیلوگرم خوراك در روز در نظر / تهیه شد و سپس پلت شدند. پرندگان مولد روزانه 3 وعده تغذیه شدند به ازاي هر پرنده 5
گرفته شد و در تمام مدت آزمایش یعنی از ابتداي فصل تخم گذاري تا پایان آن با این روند نگهداري شدند. تخم هایی که در
آخرین ماه فصل جفت گیري گذاشته شدند همگی براي آنالیزهاي شیمیایی استفاده شدند. تمامی اجزاء و ترکیبات تخم ها مطالعه
شد. ابتدا تخم ها وزن شدند و سپس جهت جدا کردن آسان تر زرده و آلبومین تخم ها فریز شدند. سپس تخم ها جهت بررسی
شکسته شدند. وزن پوسته، زرده و آلبومین ثبت شد. وزن خشک آلبومین و زرده نیز ثبت شد. پروتئین و چربی خام و خاکستر
آلبومین و زرده اندازه گیري شد. اسیدهاي آمینه و مواد معدنی نیز مشخص شد. بعد از آنالیزهاي آماري صورت گرفته نتایج به
شکل ذیل منتشر گردید.
نشریه شماره 6، شهریور 1393
٨
نتایج
تفاوت معنی داري میان سطوح مختلف انرژي و پروتئین مشاهده نشد. اثرات سطوح مختلف انرژي و پروتئین جیره به طور
مجزا نشان داده شد. سطوح مختلف انرژي و پروتئین جیره بر روي خصوصیات فیزیکی تخم ها تاثیري نداشت. وزن تخمها در
دامنه اي از 1347 تا 1446 گرم در میان گروههاي مختلف بود که تفاوت معنی داري میان شان وجود نداشت. وزن پوسته و غشاء ها
دامنه اي از 276 تا 295 گرم داشتند (به طور تقریبی 20 درصد از وزن تخم تازه). وزن آلبومین و زرده هر یک به ترتیب 70 و 30
درصد از وزن محتویات داخل تخم را شامل می شوند.
47-48 درصد وزن زرده را نیز آب تشکیل می دهد. آب زرده تخم مولدینی که با جیره هایی با سطح پائین انرژي تغذیه شدند
به طور متوسط 47 درصد بود که به طور معنی داري از درصد آب زرده تخم مولدینی که سطوح بالاتري از انرژي دریافت کردند
پائین تر بود. اما آب کیسه زرده تحت تاثیر سطوح مختلف پروتئین جیره نبود (جدول 2). سطح مواد معدنی (خاکستر) زرده از 38
تا 42 گرم به ازاي هر کیلوگرم متغیر بود. پروتئین جیره اثر معنی داري بر روي مواد معدنی زرده نداشت. غلظت پروتئین خام و
لیپید زرده به ترتیب در حدود 320 و 570 گرم به ازاي هر کیلوگرم ماده خشک بود که تفاوت معنی داري میان ماده هاي گروه هاي
مختلف نداشت.
جدول 1- خصوصیات فیزیکی تخم هاي شترمرغ مولدین ماده اي که با سطوح مختلف انرژي و پروتئین تغذیه شدند.
خصوصیات فیزیکی
تخم
سطح انرژي (کیلوکالري/ کیلوگرم) سطح معنی داري
(P)
پروتئین (گرم/کیلوگرم) سطح معنی داري
(P) 135 120 105 2270 2031 1792
11 12 15 15 15 تعداد تخم 8
0/617 1427/4±72/3 1346/8±58 1409/6±47/4 0/640 1380±47/4 1357/8±47/4 1446±78/ وزن تخم (گرم) 7
وزن پوسته+غشاء
(گرم)
0/301 286/3±11/7 275/6±9/4 294/7±7/7 0/831 281/2±7/7 285/5±7/7 289/8±12/9
0/630 794/1±53/6 729/2±42/9 744/4±35/1 0/450 730/3±35/1 726/9±35/1 810/6± وزن آلبومین (گرم) 59
0/998 336/1±25/2 335/8±20/2 337/2±16/5 0/920 342/3±16/5 337/5±16/5 329/3±27/ وزن زرده (گرم) 7
آب آلبومین تخم شترمرغ 90 درصد وزن آن را شامل می شود که در این آزمایش مشخص شد سطوح مختلف انرژي و
76 درصد آلبومین را پروتئین تشکیل می دهد که تحت تاثیر سطوح - پروتئین بر میزان آن تاثیري ندارند (جدول 2). در حدود 78
0 درصد لیپید وجود دارد که در تخم هاي مولدینی /09 – 0/ انرژي و پروتئین جیره نبود (جدول 2). در ساختار آلبومین تنها بین 3
که با سطح انرژي پائین تري تغذیه شدند برخلاف ماده هایی که با جیره هاي پر انرژي تغذیه شدند پائین تر بود. ولی سطوح مختلف
.( پروتئین تاثیر زیادي بر میزان لیپید آلبومین نداشت (جدول 2
غلظت اسید آمینه ها در تخم شترمرغ در جدول 3 نشان داده شده است. در مجموع غلظت اسید آمینه ها در تخم هاي ماده هاي
تغذیه شده با سطوح مختلف انرژي مشابه بود ولی در برخی از اسید آمینه ها تفاوت هایی میان آن ها مشاهده شد.
نشریه شماره 6، شهریور 1393
٩
جدول 2- مواد مغذي آلبومین وکیسه زرده تخم هاي شترمرغ مولدین ماده اي که با سطوح مختلف انرژي و پروتئین تغذیه شدند.
ترکیب تخم
سطح انرژي (کیلوکالري/ کیلوگرم) سطح معنی داري
(P)
پروتئین (گرم/کیلوگرم) سطح معنی داري
(P) 135 120 105 2270 2031 1792
9 10 14 10 15 تعداد تخم 7
زرده
رطوبت
(گرم/کیلوگرم)
0/154 473±3 482±3 478±2 0/009 481±3 482±2 470±3
ماده
خشک(گرم/کیلوگرم)
0/153 527±3 518±3 522±2 0/009 519±3 518±2 530±3
خاکستر
(گرم/کیلوگرم)
0/709 40±2 38±2 40±1 0/043 37±2 42±1 38±2
پروتئین خام
(گرم/کیلوگرم)
0/286 309±6 322±6 319±4 0/327 319±6 322±4 310±6
0/464 575±5 571±6 579±3 0/592 573±5 573±3 579± لیپید (گرم/کیلوگرم) 6
آلبومین
رطوبت
(گرم/کیلوگرم)
0/777 902±6 897±6 902±4 0/754 898±6 903±4 900±6
ماده
خشک(گرم/کیلوگرم)
0/785 98±6 103±6 98±4 0/739 102±6 97±4 100±6
خاکستر
(گرم/کیلوگرم)
0/842 73±2 71±2 71±1 0/220 69±2 74±1 71±2
پروتئین خام
(گرم/کیلوگرم)
0/781 770±7 768±7 774±4 0/244 780±7 768±4 764±7
0/554 1/8±0/6 1/6±0/7 2/4±0/4 0/038 1/9±0/6 3±0/4 0/9±0/ لیپید (گرم/کیلوگرم) 7
با افزایش انرژي جیره غلظت اسید آمینه آرژنین افزایش یافت همچنین سطح ترئونین، فنیل آلانین و لوسین نیز در تخم این
پرندگان افزایش یافت (جدول 3). تناسب خاصی نیز میان سطح انرژي جیره و غلظت اسیدآمینه آلبومین به دست نیامد. سطوح
مختلف پروتئین جیره نیز تاثیري بر غلظت اسیدآمینه آلبومین تخم شترمرغ نداشت و تنها بر میزان آرژنین تاثیرگذار بود که در
جدول شماره 3 قابل مشاهده است.
غلظت هاي مواد معدنی در زرده و آلبومین تخم هاي شترمرغ در جدول 4 مشاهده می شود. به جز مس سایر عناصر تحت تاثیر
سطوح مختلف انرژي و پروتئین قرار نگرفتند. غلظت مس در زرده تخم پرندگانی که با جیره داراي انرژي پائین تري تغذیه شدند
بالاتر بود. همچنین در تخم هایی که با سطح پروتئین پائین تري تغذیه شدند غلظت مس نسبتا بالاتر بود. تفاوت معنی داري میان
غلظت هاي مواد معدنی در آلبومین پرندگان تغذیه شده با سطوح مختلف انرژي مشاهده نشد ولی تفاوت معنی داري در برخی از
.( مواد معدنی آلبومین بر اثر تغییر سطوح مختلف پروتئین جیره مشاهده گردید (جدول 4
نشریه شماره 6، شهریور 1393
١٠
جدول 3- اسید آمینه آلبومین تخم هاي شترمرغ مولدین ماده اي که با سطوح مختلف انرژي و پروتئین تغذیه شدند.
اسید آمینه
(گرم/ 100 گرم)
سطح انرژي (کیلوکالري/ کیلوگرم) سطح معنی داري
(P)
پروتئین (گرم/کیلوگرم) سطح معنی داري
(P) 135 120 105 2270 2031 1792
7 8 9 7 11 تعداد تخم 3
اسید آمینه هاي
ضروري
0/795 0/97±0/21 0/77±0/21 0/91±0/16 0/286 0/95±0/21 1/07±0/15 0/63±0/ متیونین 22
0/505 4/5±0/09 4/6±0/09 4/6±0/07 0/122 4/6±0/09 4/4±0/07 4/6±0/ لیزین 1
0/025 2/5±0/1 3±0/1 2/7±0 0/001 3/2±0/11 2/9±0/8 2/1±0/ آرژنین 11
0/440 3/5±0/09 3/4±0/09 3/3±0/07 0/030 3/6±0/09 3/3±0/06 3/4±0/ ترئونین 09
0/589 4/9±0/05 5±0/06 4/9±0/04 0/001 5/1±0/05 4/8±0/04 5±0/ والین 06
0/627 4±0/05 4±0/5 3/9±0/04 0/008 4/1±0/05 3/9±0/04 3/9±0/ فنیل آلانین 05
0/609 4/3±0/05 4/4±0/05 4/4±0/04 0/001 4/5±0/05 4/2±0/04 4/4±0/ ایزولوسین 05
0/122 6/2±0/07 6/2±0/07 6/4±0/05 0/002 6/6±0/07 6/2±0/05 6/4±0/ لوسین 07
0/985 1/5±0/22 1/4±0/22 1/5±0/17 0/359 1/3±0/22 1/5±0/16 1/7±0/ هیستیدین 23
اسید آمینه هاي غیر
ضروري
0/609 4±0/22 3/8±0/23 3/7±0/17 0/139 4±0/22 3/5±0/16 4±0/ سرین 24
0/254 4/1±0/17 4/1±0/17 4/2±0/13 0/121 4/4±0/17 4±0/12 4±0/ تیروزین 18
اسید آمینه هاي اسیدي
0/581 5/9±0/11 6/1±0/11 6±0/09 0/006 6/2±0/11 5/7±0/08 6/1±0/ آسپاراژین 12
0/856 9±0/11 9/1±0/12 9/1±0/09 0/006 9/3±0/11 8/8±0/12 9/1±0/ گلوتامین 12
اسید آمینه هاي
آلیفاتیک
0/824 2/4±0/06 2/4±0/06 2/4±0/05 0/109 2/4±0/06 2/3±0/04 2/5±0/ گلایسین 06
0/845 3/4±0/09 3/3±0/09 3/4±0/07 0/046 3/5±0/09 3/2±0/06 3/4±0/ آلانین 09
اسید آمینه هاي بازي
0/698 3±0/06 3/1±0/06 3/1±0/05 0/006 3/1±0/6 2/9±0/05 3/2±0/ پرولین 07
0/591 0/03±0/03 0±0/03 0/04±0/03 0/837 0/01±0/03 0/01±0/02 0/04±0/ هیدروکسی پرولین 04
از 8 ماده معدنی آنالیز شده غلظت فسفر، منیزیم و آهن در زرده در مقایسه با آلبومین بالاتر بودند. غلظت پتاسیم، سدیم و
منگنز در آبومین به نسبت زرده بالاتر بود و غلظت کلسیم و مس در زرده و آلبومین مشابه بود.
بحث
پوسته تخم شترمرغ تقریبا 20 درصد وزن تخم را شامل می شود که این میزان به طور نسبی در مقایسه با سایر گونه هاي
پرندگان بیشتر است (دیمینگ 1997 ). آلبومین به طور تقریبی 56 درصد و زرده 24 درصد وزن تخم را تشکیل می دهد. البته سالز و
32 درصد از وزن تخم را به خود اختصاص می دهند. آلبومین و زرده به / 53 و زرده 5 / همکاران ( 1996 ) عنوان کردند که آلبومین 4
ترتیب 70 و 30 درصد محتویات تخم راتشکیل می دهند که تقریبا مشابه دیمینگ است اعداد 66 و 34 درصد است که توسط
نشریه شماره 6، شهریور 1393
١١
جدول 4- مواد معدنی زرده و آلبومین تخم هاي شترمرغ مولدین ماده اي که با سطوح مختلف انرژي و پروتئین تغذیه شدند.
مواد معدنی
سطح انرژي (کیلوکالري/ کیلوگرم) سطح معنی داري
(P)
پروتئین (گرم/کیلوگرم) سطح معنی داري
(P) 135 120 105 2270 2031 1792
9 10 14 10 15 تعداد تخم 7
زرده
0/934 7/5±0/18 7/6±0/19 7/5±0/12 0/824 7/4±0/18 7/6±0/11 7/5±0/ فسفر (گرم/کیلوگرم) 2
0/653 2/1±0/11 1/9±0/12 2±0/07 0/198 1/9±0/11 2/1±0/07 2±0/ پتاسیم (گرم/کیلوگرم) 12
0/512 2/3±0/06 2/4±0/06 2/4±0/04 0/517 2/3±0/06 2/4±0/04 2/3±0/ کلسیم (گرم/کیلوگرم) 06
0/199 2±0/02 2/5±0/02 2/2±0/01 0/363 2/1±0/02 2/3±0/01 2/4±0/ منیزیم (گرم/کیلوگرم) 02
0/282 1/43±0/07 1/5±0/08 1/35±0/05 0/933 1/43±0/07 1/4±0/04 1/4±0/ سدیم (گرم/کیلوگرم) 08
0/09 0/6±0/09 0/87±0/09 0/8±0/06 0/031 0/67±0/09 0/65±0/05 0/95±0/ مس (گرم/کیلوگرم) 1
0/263 41/9±4/6 45/8±1/7 43/8±1/1 0/292 42±1/6 45/1±1 44/4±1/ روي (گرم/کیلوگرم) 8
0/571 6/2±0/07 6/2±0/07 6/4±0/05 0/654 6/6±0/07 6/2±0/05 6/4±0/ منگنز (گرم/کیلوگرم) 07
0/313 63/8±4/4 69/9±4/6 72±2/8 0/733 70/9±4/4 69/1±2/6 65/8±4/ آهن (گرم/کیلوگرم) 8
آلبومین
0/035 1/7±0/06 1/7±0/07 1/5±0/04 0/968 1/6±0/06 1/6±0/04 1/7±0/ فسفر (گرم/کیلوگرم) 07
0/341 11±0/09 13±1 12±0/6 0/802 11±0/9 12±0/6 11/5± پتاسیم (گرم/کیلوگرم) 1
0/805 2/4±0/7 2/7±0/7 2/1±0/4 0/319 2/1±0/7 3/1±0/4 2/1±0/ کلسیم (گرم/کیلوگرم) 7
0/867 1/5±0/06 1/5±0/06 1/5±0/04 0/532 1/4±0/05 1/5±0/03 1/5±0/ منیزیم (گرم/کیلوگرم) 06
0/263 18/9±1/5 17/9±1/5 20/7±1 0/943 19/2±1/4 18/9±0/9 19/4±1/ سدیم (گرم/کیلوگرم) 5
0/084 7±0/4 8/3±0/4 7/1±0/3 0/52 7/2±0/4 7/8±0/3 7/5±0/ مس (گرم/کیلوگرم) 5
0/781 2/3±0/7 3±0/7 2/7±0/5 0/811 2/8±0/7 2/4±0/4 2/8±0/ روي (گرم/کیلوگرم) 8
0/064 2/2±0/5 2/1±0/5 0/99±0/3 0/742 1/6±0/5 1/7±0/3 2/1±0/ منگنز (گرم/کیلوگرم) 5
0/328 3/6±1/4 2/2±1/5 4/9±0/9 0/251 3/9±1/4 4/9±0/9 1/8±1/ آهن (گرم/کیلوگرم) 6
دیمینگ ( 1997 ) گزارش شده است. هیچ یک از سطوح آزمایشی انرژي و پروتئین تاثیر معنی داري بر روي خصوصیات فیزیکی
تخم شترمرغ نداشت که مشابه با گزارشی است که در خصوص طیور عنوان شده (موریس، 1985 ). باروتووفراریا ( 1999 ب)
عنوان کردند که سطوح مختلف پروتئین در روي ترکیب زرده تاثیري ندارد. هانکزاکوکسی و همکاران ( 1998 ) نشان دادند که
استفاده از پروتئین حیوانی یا پروتئین گیاهی در جیره می تواند بر عملکرد تولیدي مرغ تاثیر بگذارد بدون این که تاثیري بر روي
ترکیب اسیدچرب زرده تخم هاي تولید شده توسط مرغ هاي تخم گذار داشته باشد. این یافته ها موافق با نتایج مطالعه حاضر هستند
اما مغایر با نتایج مطالعات دیگر می باشند.آلبومین و پروتئین آلبومین در تخم مرغ هاي مرغان تخم گذاري که در قفس پرورش داده
شدند با افزایش سطح پروتئین جیره افزایش یافت ولی تغییر مقدار انرژي جیره تاثیري بر آن نداشت ( آدین وهمکاران 1997 ). در
فنچ هاي گورخري با افزایش پروتئین جیره تخم ها بزرگتر شد و سطح پروتئین زرده و آلبومین افزایش یافت (ویلیامز 1996 ) و
توصیه شد که پروتئین جیره به طور مستقیم و غیر مستقیم می تواند بر ذخیره لیپوپروتئین در پرندگان تخم گذار تاثیرگذار باشد
(کري 1996 ). با افزایش سطح پروتئین و انرژي جیره در مرغ هاي مادر گوشتی وزن تخم و زرده افزایش می یابد (اپرات ولسون
1987 ). افزایش دادن پروتئین و اسیدآمینه در جیره مرغان تخم گذار باعث افزایش وزن تخم شد ولی کیفیت آلبومین کاهش یافت
(هامرشوج و کژیر 1998 ). در آزمایشی بر روي مرغ هاي تخم گذار پرورش داده شده در قفس نشان داده شد که وزن تخم افزایش
می یابد ولی به طور خطی وزن زرده با افزایش پروتئین و انرژي جیره کاهش می یابد (آدین وهمکاران 1997 ). سطوح متفاوت
نشریه شماره 6، شهریور 1393
١٢
پروتئین و انرژي جیره بر روي وزن پوسته تخم، ماده خشک آلبومین و زرده، لیپید زرده یا محتواي انرژي تخم تاثیر معنی داري
.( ندارد (آدین و همکاران 1997
نابر ( 1979 ) و بدلی ( 1997 ) یافتند که غلظت برخی از مواد معدنی (کلسیم و فسفر) و اسیدهاي آمینه به میزان کمی تحت
تاثیر از تغذیه هستند. این گزارش همسو با یافته هاي این آزمایش در روي زرده تخم هاي شترمرغ هایی است که با سطوح مختلفی
از پروتئین تغذیه شدند. ما همچنین یافتیم که پروتئین تغذیه اي اثر معنی داري در ترکیب مواد معدنی و اسید آمینه نداشت، در حالی
که نشان داده شد سطوح مختلف انرژي داراي تاثیراتی بر ترکیب اسید آمینه هاي آلبومین تخم هاي شترمرغ هستند. لوپز لسون
1995 ) یافتند که حتی اگر مرغ مادر گوشتی با سطوح پائینی از پروتئین جیره تغذیه شود تاثیري بر میزان پروتئین تخم ندارد. در )
حالی که تاثیرات سطوح مختلف انرژي جیره بر غلظت هاي اسیدآمینه روشن نیست. احتمالا پرندگانی که با جیرههاي کم پروتئین
تغذیه می شوند قادرند از منابع پروتئینی بدن شان براي تشکیل تخم استفاده کنند تا ترکیبات یکنواختی در تخم وجود داشته باشد
.( (مورفی 1994
دوپریز ( 1991 )، آنجل ( 1993 ) و سالز و همکاران ( 1996 ) نیز مقادیري را در خصوص ترکیب محتویات تخم شترمرغ
گزارش کردند که این نتایج لزوما قابل مقایسه با این مطالعه نیستند. این محققان آلبومین و زرده را با هم آنالیز کردند در حالی که
در این مطالعه هر یک از این اجزاء به طور جداگانه بررسی شدند. این موضوع را نیز مدنظر قرار دهید که ترکیبات پروتئین
، آلبومین شترمرغ سانان با تخم مرغ متفاوت است. لیپید موجود در تخم شترمرغ از تخم امو و (آنجل 1993 ) و تخم مرغ (آنجل 1993
سالز وهمکاران 1996 ) پائین تر است.
گزارشاتی در خصوص ترکیب اسید آمینه اي تخم شترمرغ وجود دارد که معتبر نیستند. نابر ( 1979 )پیشنهاد کرد که ترکیب
اسیدآمینه تخم ها تحت تاثیر از جیره نیست. ولی در این مطالعه ما مشاهده کردیم که با افزایش سطح انرژي جیره غلظت برخی از
اسید آمینه ها افزایش می یابد در صورتی که ترکیب اسیدآمینه با تغییر سطح پروتئین جیره تغییري نمی کند. تناسب واضحی میان
سطوح انرژي جیره و غلظت هاي اسیدآمینه در حالت عادي وجود ندارد، اما ترکیب هاي اسید آمینه اصلی تخم هاي شترمرغ در
ظاهر شبیه به دیگر گونه هاست. مورفی ( 1994 ) گزارش کرده که لوسین، لیزین و والین غالبا در تخم شترمرغ بیشتر تحت تاثیر
تغییر جیره هستند. تخم شترمرغ در مقایسه با تخم مرغ لوسین و ترئونین بالاتري دارند و میزان کل اسید آمینه هاي ضروري در تخم
شترمرغ به نسبت تخم مرغ بالاتر است (سالز وهمکاران 1996 ). غلظت آلانین که یک از اسید آمینه غیر ضروري است در تخم
شترمرغ در مقایسه با تخم مرغ پائین تر است. غلظت مواد معدنی کلسیم، آهن، منیزیم و روي در تخم شترمرغ اندازه گیري شد که
مشابه اعداد به دست آمده در مطالعه آنجل ( 1993 ) بود، اگرچه غلظت منگنز و فسفر در این مطالعه کمی پائین تر از گزارش آنجل
به دست آمد. غلظت کلسیم، آهن، منیزیم و روي نیز شبیه به تخم مرغ بود، در حالی که منگنز و فسفر پائین تر بودند (سالز و
همکاران 1996 ). در این مطالعه اختلاف کمی در ترکیب تخم، غلظت اسیدآمینه و مواد معدنی در تخم هاي شترمرغ هایی که با
سطوح مختلف انرژي و پروتئین تغذیه شدند وجود داشت که اغلب انرژي و پروتئین جیره متناسب نبودند. در نتیجه سطوح
مختلف انرژي و پروتئین جیره بر ترکیب تخم هاي شترمرغ اثر کمی داشتند یا کلا بی تاثیر بودند.
نشریه شماره 6، شهریور 1393
١٣
کیفیت آب مصرفی
(بخش اول)
بسیاري از مشکلات پرورش جوجه می تواند ناشی از کیفیت آب مصرفی باشد که معمولاً کمتر مورد توجه قرار می گیرد.
آب اگر در حد 7 باشد به pH . آب مصرفی را کنترل نمائید pH هنگام بروز مشکل در پرورش جوجه، حتماً قبل از هر اقدامی
آن آب خنثی گفته می شود. طیور نسبت به مزه آب و غذا و مواد کانی حساس بوده و ترجیح می دهند از آبی استفاده کنند که که
کمی اسیدي باشد. آب هاي قلیایی باعث بروز ناهنجاري هاي گوارشی در طیور می شود. همچنین در حلالیت تتراسایکلین ها
6 مناسب است. بالاتر از این میزان زمینه را براي بروز بیماري هاي / 5 تا 5 / آب مصرفی حدود 5 pH . اختلالاتی ایجاد می کنند
مناسب دستگاه گوارش حدود pH . دستگاه گوارش را افزایش دهد pH باکتریایی (کلسترودیوم ها) فراهم نموده و ممکن است
نامتعادل دستگاه گوارش می تواند ظرف مدت 2 ساعت به سایر pH 2/5 می باشد. کلسترودیوم ها در سکوم استقرار دارند و با
صحیح و مناسب شکل بگیرد و بزرگ شود در آینده pH نقاط دستگاه گوارش منتقل شود. اگر سنگدان و دستگاه گوارش با
مشکلات شما کمتر خواهد بود.
سیستم آبرسانی را قبل از شروع فصل و جوجه ریزي ضدعفونی نمائید. در بازار مواد مخصوص براي ضدعفونی سیستم
در سال هاي اخیر براي ضدعفونی کردن آب UV آب وجود دارد. استفاده از لامپ pH آبرسانی و آب مصرفی و نیز تنظیم
مصرفی متداول گردیده است و در مسیر سیستم آبرسانی قرار می گیرد.
یکی دیگر از راه هاي بهینه سازي بهداشت آب در پرورش طیور، اسیدي سازي آب آشامیدنی است که با افزودن عوامل
اسیدي کننده غیرسمی به آب، می توان آب سالم و مناسبی در اختیار پرندگان قرار داد. اسیدي سازي آب موجب کاهش تعداد
میکروارگانیسم ها، افت رشد جلبک ها و رسوب کردن برخی مواد در داخل لوله ها می شود. آب اسیدي همچنین سبب کاهش
میزان آلودگی بستر می شود و حلالیت برخی از ترکیبات (تتراسیکلین ها) را بهبود می بخشد. اسید سیتریک و سرکه می تواند در
حذف برخی آلودگی ها کمک نمایند. میزان پیشنهادي براي اسید سیتریک 250 گرم و سرکه، 1000 سی سی است. افزودنی هاي
اسیدي تجاري مخصوص پرورش طیور نیز براي این منظور در بازار وجود دارد.
آب ممکن است با باکتري ها، ویروس ها، پروتوزوآها یا تخم کرم ها که می توانند تولید بیماري یا مشکلات دیگر نمایند،
آلوده شوند. علاوه بر مواد سمی، آب ممکن است حاوي ترکیبات دیگري مانند پتاسیم، سدیم و کربنات کلسیم باشد که آب را بد
طعم می کنند. املاح نمکی به شکل ترکیبات بی کربنات، کلریدیا سولفات سدیم، کلسیم ، منیزیم و پتاسیم هستند.
(TDS مواد جامد محلول آب( سختی کل یا
مجموع کل مواد محلول در آب است و برحسب میلی گرم در لیتر محاسبه می گردد. شامل نمک هاي معدنی و مقدار اندکی
مواد آلی است.این حالت مربوط به مواد معدنی محلولی است که هنگام عبور آب از میان خاك یا صخره ها به داخل آب نفوذ
قسمت در هر میلیون) تحمل می کنند. ) (ppm) می کنند. اغلب حیوانات اهلی مواد محلول در آب را در محدوده 1500 تا 1700
روي طعم خوش آب براي حیوانات (ppm) اگرچه این مقدار احتمالاً روي تولید آن ها اثرگذار است. نمک ها به مقدار 5000
اثرگذارند و اگر مصرف شوند، کاهش وزن و اسهال بروز خواهد یافت. در تقسیم بندي کیفی آب از این فاکتور به عنوان شاخصی
نشریه شماره 6، شهریور 1393
١٤
براي میزان شوري آب استفاده می شود.از 1000 تا 3000 اندکی شور، 3000 تا 10000 شوري متوسط، 10000 تا 35000 شوري
زیاد است.
(TH) سختی آب
سختی آب عبارت است از حالت یا کیفیت وجود سختی به دلیل نمک هاي مختلف قابل حل در آب مانند کلسیم، منیزیم و
آهن است. سختی آب یکی از شاخص هاي کیفیت آب بوده که بر مبناي کربنات کلسیم تعیین می شود. به دلیل این که یون هاي
کلسیم و منیزیم در آب طبیعی بیشتر از یون هاي دیگر است، سختی آب، کل یون هاي کلسیم و منیزیم را بیان می کند. اگر سختی
آبی بیش از 120 میلی گرم در لیتر بر پایه کربنات کلسیم باشد، آب سخت گفته می شود. بر پایه کربنات کلسیم، آب با درجه
100 آب سخت و بیشتر از 300 آب خیلی سخت نامیده - 75 سختی متوسط ، 300 - 0 میلی گرم در لیتر آب نرم، 100 - سختی 75
می شود. همچنین فزونی سختی آب باعث افزایش هدایت الکتریکی آب می شود. یکی از راه هاي سختی زدایی آب استفاده از
سختی گیر می باشد .
هدایت الکتریکی
نشان دهنده غلظت الکترولیت ها و یا مبین میزان مواد موجود در آب است که معیاري از کل جامدات محلول قابل یونیزه در
آب است، به طوري که ارتباطی مستقیم با جامدات محلول دارد. هدف از تعیین هدایت الکتریکی، اندازه گیري کل مواد جامد
در آب است. هدایت الکتریکی تا 5 میلی موس بر سانتی متر براي طیور مناسب است. بیشتر از آن افزایش مرگ و (TDS) محلول
میر و کاهش رشد را بدنبال دارد. افزایش سختی آب باعث افزایش هدایت الکتریکی آب می شود.
سولفات ها
معمولاً سولفات منیزیم، سولفات سدیم یا سولفات کلسیم هستند که خاصیت ملین در حیوانات دارند. اثر لینت آور در
500 باشد می تواند موجب اسهال در ppm حیوانات جوان بیشتر از بالغ ها بروز می یابد. اگر مقدار سولفات ها در آب بیش از
حیوانات جوان شود.
آهن
30 آهن نیز ppm 0/3 هم باعث قهوه اي رنگ شدن ادوات آبرسانی خواهد شد. آب تا ppm به مقدار کم در آب در حدود
برخی از منابع آب روستایی غیرمعمول نیست. شترمرغ ها در مقایسه با سایر حیوانات مزرعه اي و اهلی نسبت به آهن حساس ترند و
اثر شدیدي بر کاهش قدرت تولیدي این پرنده دارد. بنابراین باید مراقب بود که حتی کمترین مقدار آهن غیرضروري درآب
مصرفی آن ها وجود نداشته باشد. خاك هم می تواند منبع آهن مصرفی شترمرغ باشد.
مقدار زیاد آهن در جیره شترمرغ از هر منبعی که باشد می تواند موجب تداخل در استفاده از مواد معدنی مهم و کم مقدار در
جیره شترمرغ شود. مقدار زیاد آهن در جیره شترمرغ به طرز خاصی می تواند جذب فسفر را مختل کند و گاهی حتی موجب کمبود
فسفر در جیره پرنده شود. فسفر براي رشد عضلات و استخوان ها کاملاً ضروري و همچنین براي باروري و تولید مثل در کنار
نشریه شماره 6، شهریور 1393
١٥
بسیاري عناصر دیگر لازم و ضروري است. در شترمرغ کمبود فسفر در کنار بیش از حد بودن آهن به طور قطعی مشخص شده
است که موجب می شود گوشت شترمرغ طعم جگر بگیرد که این امر مورد اعتراض اغلب مصرف کنندگان است.
0/3 نگهداري شود. اگر آب مصرفی بیش از میزان ppm بنابراین پیشنهاد می شود میزان آهن آب مصرفی این پرندگان در حد
پیشنهاد شده داراي آهن باشد، می توان از دستگاه تصفیه آب استفاده نمود.
منگنز
اغلب همراه آهن است و اثراتش نیز مشابه آن است بجز این که رنگ ادوات آبرسانی و حصارکشی اطراف آب را سیاه رنگ
می کند. منگنز زیاد می تواند متابولیسم آهن را مختل نماید.
نشریه شماره 6، شهریور 1393
١٦
مقالات و منابع علمی:
می پردازد . در صورت تمایل به (ISI) این بخش به معرفی مقالات و منابع علمی چاپ شده در نشریات علمی پژوهشی
دریافت اصل مقالات هر یک از عناوین ارائه شده، لطفا" درخواست خود را با عنوان مقاله به پست اکترونیکی نشریه ارائه
فرمائید.
- Road transportation effect on rectal temperature , respiration and heart rates of
ostrich chicks
- Physiological stress in ostriches during road transport
بازار:
١- نرخ دان شترمرغ
دان 0 تا 3 ماهگی : 16200 ریال
دان 3 تا 6 ماهگی : 14500 ریال
دان 6 تا 9 ماهگی : 13500 ریال
دان نگهداري: 12670 ریال
دان تولید : 15000 ریال
-2 نرخ انواع مکمل اختصاصی شترمرغ
مکمل آغازین : 50500 ریال
 مکمل پرواري: 32700 ریال
 مکمل تولید : 64000 ریال
-3 آخرین نرخ معاملات شترمرغ زنده:
2500000 ریال - جوجه شترمرغ 1 ماهه 2700000
3000000 ریال – جوجه شترمرغ 2 ماهه 3200000
جوجه شترمرغ 3 ماهه 3500000 ریال
جوجه شترمرغ 4 ماهه 4000000 ریال
جوجه شترمرغ 6 ماهه قیمت گذاري براساس وزن
110000 ریال (+ شترمرغ کشتاري کیلویی (وزن 100
٤- آخرین نرخ خرید پوکه تخم شترمرغ:
نشریه شماره 6، شهریور 1393
١٧
پوکه تخم شترمرغ سالم 50000 ریال
پوکه تخم شترمرغ ترك دار و ماژیکی 20000 ریال
-5 آخرین نرخ گوشت شترمرغ:
قیمت لاشه شترمرغ 200000 ریال
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
این مجموعه به همکاري و مساعدت پرورش دهندگان و متخصصین امر نیاز داشته و صمیمانه دست یاري آنها را جهت
ارتقاء این صنعت می فشارد. بدیهی است این نشریه عاري از اشکال نمی باشد، لذا همواره نیازمند راهنمایی هاي گرانقدر
شما هستیم.
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
نشریه شماره 6، شهریور 1393
١٨
کتاب جنین شناسی و جوجه کشی شترمرغ و سایر شترمرغ سانان منتشر شد.
جهت تهیه کتاب می توانید با دفتر نشریه تماس حاصل فرمائید.